5 Visie 2050 Vlaamse overheid, aangevuld met zeven transitieprioriteiten. [Geraadpleegd op 31 december 2019]; via https://www.vlaanderen.be/vlaamse-regering/visie-2050
7 http://www.worldsbestnews.nl/europa-is-veiliger-dan-we-denken/
Mogelijke doodsoorzaak, EU 28, 2013, Niet exhaustieve lijst, EU Kans op 100.000
Kanker 265
Hartfalen 13,2
Zelfmoord 11,7
Verkeer 5,9
Bliksem 0,005
Terrorisme 0,0018
8 Het besef dat we veel kunnen leren van bio-ecologie zien we in honderden toepassingen van bijvoorbeeld de Blue Economy van Gunther Pauli. [Geraadpleegd op 31 december 2019]; via http://www.zeri.org/
11 Je zou verwachten dat Martec een mens van vlees en bloed is. Nee hoor. De wet werd beschreven door Scott Bincker in 2013. Martec staat voor Marketing en Technologie. Meer info: https://chiefmartec.com/2013/06/martecs-law-technology-changes-exponentiallyorganizations-change-logarithmically/
15 Centraal Bureau voor de Statistiek Nederland, CBS: https://www.cbs.nl/nl-nl/dossier/dossier-zzp
23 https://www.hln.be/in-de-buurt/brussel/zes-scholen-ontruimd-na-vierbommeldingen~a2924079/
31 Murmuration, spreeuwenzwerm: https://www.youtube.com/watch?v=iRNqhi2ka9k
32 Murmuration, jacht van twee valken op een spreeuwenzwerm: https://www.youtube.com/watch?v=7Bml337CJBI
36 Biodesigner Luigi Colani: Artikel VRT NWS: ‘Mijn wereld is rond’: Duitse ‘biodesigner’ Colani overleden | VRT NWS https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/09/16/_mijn-wereld-is-rond-duitse-designer-colanioverleden.html
38 Flanders’ Food: Bron: https://www.flandersfood.com/biomimic
42 https://www.ted.com/talks/suzanne_simard_how_trees_talk_to_each_other
45 Jef Colruyt, Jan Peumans … en ikzelf leggen het in deze samenvattende video door Kwadraet Cocreatie duidelijk uit: https://www.youtube.com/user/cocreatie.
51 https://eeeurope.org/ [Geraadpleegd op 31 december 2019]
52 Open space verwijst naar Open space methodology, één van de LSI’s of Large Scale Interventions. Deze methodiek hanteert een aantal principes die ruimte en structuur brengen in leer- of werkbijeenkomsten creëren. We komen er in detail op terug in de praktijkcasus 1, in hoofdstuk 3.
53 https://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia
55 Illustratie: Vandervelden J. Hoe een kruising tussen een labrador en een poedel een monster werd [Online]. 26 Sep 2019 [Geraadpleegd op 31 december 2019]; via https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/09/26/hoe-een-kruising-tussen-een-labrador-en-een-poedel-een-monster-w.html/
56 Yonex bracht recent deze hybride badminton racket op de markt, met de dure naam: New Yonex Hybrid Badminton Racket Design Dual Optimal System: https://www.youtube.com/watch?v=aYeM-nSYmvU (geraadpleegd op 31 december 2019)
60 Deze fantastische reeks filmpjes tonen de twaalf zelforganiserende principes van holacratie. https://www.youtube.com/watch?v=f-nwRSisuBI
66 https://www.ootf.be/, ook een publicatie in James en Choco in Psychologies Magazine, Sept-okt 2018.
67 McKinsey & Company: https://www.mckinsey.com/business-functions/organization/ourinsights/the-yin-and-yang-of-organizational-health
68 Smith, K.K., & Berg, D.N. (1987). Paradoxes of group life: Understanding conflict, paralysis, and movement in group dynamics. San Francisco: New Lexington Press.
69 Lenette Schuyt
70 Ontleend aan teamcoach, groepsmediator en trainer Silvia Prins. Meer info over deze specialist in conflicten en omgaan met verschillen: https://circlesforconnection.be/
74 Nudging is het geven van het duwtje dat mensen nodig hebben om ‘juist’ gedrag te stellen. Mijn collega’s van DKB noemen het gedragsinzichten. Hoe sturen we burgers naar het wenselijk gedrag door het ontwerpen van omgevingen op basis van wat we weten uit de psychologie van het menselijk gedrag. https://overheid.vlaanderen.be/gedragsinzichten
76 Belghmidi, L. Google claimt doorbraak met kwantumcomputer [Online]. 24 Sep 2019 [Geraadpleegd op 31 december 2019]; via https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/09/24/googleclaimt-doorbraak-met-quantumcomputer.html/
82 Hans is meer dan een tekenaar of ontwerper. Hij begrijpt als Visual Change Agent mee de inhoudelijke kwaliteit van de organisatieverandering. In deze slingerende samenwerking tussen woord en beeld ontstaat daardoor een verdiept inzicht en tekst en vorm. https://www.linkedin.com/in/hanshoegaerts/?originalSubdomain=be
86 https://www.ottoscharmer.com/theoryu [Geraadpleegd op 31 december 2019]
87 Meer achtergrond over deze community die de kracht van collectieve intelligentie gebruikt en vertaalt in grote groepsinterventies: https://www.artofhosting.org/
89 Link: Wereldwijde polarity map https://www.assessmypolarities.com/
90 Fanny Matheusen bracht deep democracy naar België en maakte bijvoorbeeld deze toolbox: https://www.deep-democracy.be/product/boek-toolbox-van-zondebok-naar-zebra/
92 5-ROL-model van Pascal Van Loo (coöperatie Learning Circles) https://prezi.com/_ydi60ofwfc_/train-the-trainer-5-rollen-model/ [Geraadpleegd op 28 maart 2019]